Rynek obfituje w
poradniki dotyczące metod szkolenia psów, ale tak naprawdę mamy mało naukowych
danych na temat ich skuteczności. Jedną
z bardziej popularnych technik szkoleniowych w Polsce jest kształtowanie (SHA),
polegające na wychwytywaniu pożądanych zachowań i następnie wzmacnianiu ich - najczęściej
zadanie jest podzielone na wiele mniejszych partii, co umożliwia poprawne wykonywanie
przez zwierzę skomplikowanych poleceń. W metodzie tej korzysta się z bodźca
pomostowego (zazwyczaj jest to kliker), który sygnalizuje nadejście wzmocnienia
bezwarunkowego (nagrody) (Pryor 1999).
Ostatnie badania
dostarczyły silnych dowodów na to, że psy są predysponowane do uczenia się
przez naśladownictwo (Kubinyi i in. 2009) - wykazano, że są w stanie
nauczyć się w ten sposób jak rozwiązać zadania związane z manipulowaniem
różnymi przedmiotami (Pongrácz i in. 2012; Kubinyi i in. 2003), oraz
że chętnie naśladują człowieka podczas treningów tego rodzaju (Kupán i in.
2010). Po odpowiednim szkoleniu, psy łączą swoje zachowanie z czynnościami
wykonywanymi przez eksperymentatora (Topál i in. 2006, Huber i in. 2009).
Metoda szkolenia psów opierająca się na
naśladownictwie została nazwana metodą ‘Do as I do’ (DAID) (Fugazza 2011). Na
początkowym etapie, technika ta polega na nauczeniu psa łączenia swojego
zachowania z analogicznymi czynnościami wykonywanymi przez człowieka na komendę
„Zrób to!”. Niezależne badania wykazały, że psy potrafią zgeneralizować zasadę
naśladownictwa i wykorzystać ją do różnych rodzajów zadań i sytuacji (Topál i in. 2006; Huber et al. 2009, (Fugazza i Miklósi 2013).
Badania
Claudii Fugazzy i Adama Miklosiego (2014)
W
badaniu udział wzięły pary właściciel – pies, które posiadają certyfikat
potwierdzający ich znajomość jednej z metod szkolenia (DAID albo trening
klikerowy). Psy uczyły się nowych zachowań podzielonych na 3 grupy : proste,
złożone i sekwencja dwóch czynności, każde w trzech oddzielnych sesjach.
Oczywiście, każdy korzystał tylko z tej metody, której znajomość potwierdził
certyfikatem. Właściciele mieli 15 minut na nauczenie swojego psa konkretnego
zadania. Czas, po którym pożądane zachowanie pojawiło się po raz pierwszy oraz
liczba par, którym udało się zakończyć zadanie po 15 minutach, posłużyły jako
wskaźniki sukcesu szkoleniowego.
Wyniki wskazały, że metoda naśladowania okazała się
bardziej efektywna przy nauce sekwencji czynności i złożonych czynności
związanych z różnymi obiektami. Oznacza to, że metoda ta mogłaby być bardzo
pomocna przy szkoleniu psów asystujących. Zgodnie z przewidywaniami, w
przypadku obu metod czas potrzebny do poprawnego wykonania zadania wzrastał
wraz ze złożonością czynności do nauczenia. W przypadku prostych czynności, nie
zaobserowano różnic pomiędzy metodą DAID i klikerową. U grup testowanych w nauce zachowań złożonych, czas potrzebny do
wystąpienia pierwszego poprawnego zachowania był zdecydowanie krótszy u par
stosujących metodę DAID niż klikerową. Podczas testów, właściciele z grupy
klikerowej częściej robili przerwy w treningu.
Porównywanie szybkości uczenia jest bardzo trudne,
ponieważ na wyniki może wpływać wiele czynników( na przykład poprzednie doświadczenia
psów). Wyniki tych testów nie wskazują jednoznacznie na wyższość jednej metody
nad drugą, ale warto zwrócić uwagę na skuteczność treningu opartego na
naśladownictwie.
A wy,
co sądzicie o tej stosunkowo nowej metodzie? Może stosujecie ją w szkoleniu
swoich psów? 18 października w Centrum Konferencyjnym
Falenty odbędzie się seminarium Claudii Fugazzy na temat szkolenia psów metodą
naśladowania. Myślę, że warto lepiej poznać metodę DAID i wyrobić sobie własne
zdanie na jej temat :)
Bibliografia
- Fugazza, C. and Miklósi Á. 2013 Deferred imitation and declarative memory in dogs. AnimCogn DOI:10.1007/s10071-013-0656-5
- Fugazza, C. and Miklósi Á. 2014 Should old dog trainers learn new tricks? The efficiency of the Do as I do method and shaping/clicker training method to train dogs, Applied Animal Behaviour Science (2014), http://dx.doi.org/10.1016/j.applanim.2014.01.009
- Huber, L., Range, F., Voelkl, B., Szucsich, A., Virányi, Z., Miklósi, Á. 2009 The evolution of imitation: what do the capacities of non-human animals tell us about the mechanisms of imitation? Phil. Trans R Soc B 364, 2299-2309, DOI: 10.1098/rstb.2009.0060
- Kubinyi E., Pongrácz P., Miklósi, Á. 2009 Dog as a model for studying conspecific and heterospecific social learning. J Vet Behav 4, 31-41
- Kubinyi, E., Miklósi, Á., Topál, J., Csányi, V. 2003 Dogs (Canis familiaris) learn from their owners via observation in a manipulation task. J Comp Psychol 117, 2:156–165.
- Kupan, K., Miklósi, Á., Gergely, G., Topál, J. 2010 Why do dogs (Canis familiaris) select the empty container in an observational learning task? Anim Cogn, DOI: 10.1007/s10071- 010-0359-0
- Pongrácz, P., Bánhegyi, P., Miklósi, A. 2012 When rank counts — dominant dogs learn better from a human demonstrator in a two-action test. Behaviour 149:111–132
- Pryor, K. 1999 Don’t Shoot the Dog! The New Art of Teaching and Training. Ed. Bantam Books, New York
- Topál J., Byrne R., Miklósi Á., Csányi V. 2006 Reproducing human actions and action sequences: “Do as I Do!” in a dog. Anim Cogn 9, 355-367, DOI:10.1007/s10071-006-0051-6
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz